Jednym z ważniejszych problemów, którym zajmuje się chirurgia naczyniowa jest zwężenie tętnic szyjnych. Miażdżyca naczyń odchodzących od łuku w tym rozwidlenia tętnicy szyjnej wspólnej, jest główną przyczyną udarów niedokrwiennych mózgu. Śmiertelność w przebiegu udaru wynosi 10–30%.
Jakie są objawy zwężenia tętnicy szyjnej ?
Najczęściej zwężenie tętnicy szyjnej jest bezobjawowe. Jednak kiedy oderwie się od blaszki miażdżycowej drobny może to prowadzić do zatoru jednej z tętnic wewnątrzmózgowych a w konsekwencji do udaru. Udar objawia się przejściowymi lub trwałym objawami takimi jak: zaburzenia świadomości, utrata przytomności, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, omdlenia. W skrajnej sytuacji rozległy udar może być przyczyną trwałego porażenia, niedowładu kończyn a nawet śmierci.
Jak rozpoznać zwężenie tętnic szyjnych ?
Badaniem przedmiotowym czyli zwykłym badaniem lekarskim zwężenia tętnicy szyjnej nie da się jednoznacznie rozpoznać. Ponieważ tętnica szyjna wspólna oraz jej rozwidlenie zlokalizowane są na szyi bardzo skuteczną metodą służącą do jej oceny jest ultrasonografia dopplerowska. Dzięki temu badaniu możemy obejrzeć wygląd ( morfologię) blaszki miażdżycowej, stopień zwężenia tętnicy oraz zaburzenia przepływu krwi. W razie wątpliwości diagnostykę można uzupełnić o inne badanie obrazowe: tomografię komputerową, rezonans magnetyczny lub angiografię.
Kiedy należy operować zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej ?
Bezdyskusyjnym wskazaniem do leczenia operacyjnego jest objawowe zwężenie powyżej 70%. Niedrożność tętnicy szyjnej nie jest wskazaniem do leczenia operacyjnego.
Metody operacji
Klasyczna operacja ( endarterektomia ) polega na usunięciu blaszki miażdżycowej z tętnicy szyjnej. Operację wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, co pozwala utrzymać kontakt z pacjentem i w ten sposób monitorować ukrwienie mózgu podczas operacji. Cięcie wykonuje się na przednio-bocznej powierzchni szyi i wypreparowuje rozwidlenie tętnicy szyjnej wspólnej. Przed nacięciem tętnicy próbnie zamyka się tętnice. To pozwala ocenić tolerancję chorego na przejściowe niedokrwienie mózgu. W przypadku braku objawów neurologicznych podczas próbnego zamknięcia, wykonuje się endarterektomię Naciętą tętnicę po usunięciu blaszki zamyka się szwem bezpośrednio lub z zastosowaniem łaty naczyniowej.
Metoda wewnątrznaczyniowa polega na umieszczeniu (implantacji) w miejscu zwężenia stentu zapewniającego drożność tętnicy. Do tętnicy udowej wprowadza się koszulkę naczyniową. Zabieg przeprowadzany jest z reguły w znieczuleniu ogólnym. Przed implantacją stentu wprowadza się powyżej zwężenia neuroprotekcję- koszyczek zatrzymujący oderwane podczas zabiegu fragmenty blaszki- materiał zatorowy. Następnie wszczepia się odpowiednich rozmiarów stent.